چگونه مهارت یاد بگیریم؟ این سوالی اصلی‌ای است که در این نوشته به آن می‌پردازیم و خواهیم گفت که برای یادگیری مهارت جدید، چطور اقدام کنیم که هم سریعتر یاد بگیریم و هم از یادگیری لذت ببریم. برای یادگیری سریعتر و با کیفیت بهتر باید یاد بگیریم چگونه یاد بگیریم.
این نوشته بر پایۀ تجربیات من است. آنچه می‌نویسم را خودم در یادگیری مهارت استفاده کرده‌ام، فکر میکنم برای شما هم مفید باشد.
پس به گیرنده‌هایتان دست نزنید و تا پایان همراه ما باشید. :)
این شمایید وقتی ۳ ساله‌تان بود. مشتاق به یادگیری بودید. یادگیری یکی از بزرگترین لذات زندگی شما بوده. کلی چرا داشته‌اید و از رسیدن به پاسخ این چراها لذت می‌برده‌اید.
کمی قبل‌تر حتی حاضر بودید برای یادگیری راه رفتن، بارها زمین بخورید، ولی دست از تلاش برای یادگیری مهارت برنمی‍داشتید.
این شمایید بعد از پایان مقطع کارشناسی. در ۱۶ سال گذشته هزاران ساعت را در نظام آموزش رسمی صرف کرده‌اید. به اسم یادگیری، کلی چیز بدردنخور و بدردبخور حفظ کرده‌اید،
حالا فهمیده‌اید که بدردبخورهایش را گوگل خیلی بهتر از شما حفظ میکند و بابت بدرنخورهایش هم اگر به زمین و آسمان بد و بیراه نگویید، از لطف شماست!
اکثرا یادگیری درسها در این سالها برای شما ابزاری بوده برای کسب نمره و بعد هم مدرک. چندان قرار نبوده که خود این یادگیری همراه با لذت باشد. قرار بوده آن مدرک و نمره منجر به چیزهای لذت‌بخش شوند، اما دریغ، آنها هم به جایی نرسیده‌اند. (باخت در باخت، و البته این باختها در مقابل آن بدترین باخت چیزی نیست: همان تغییر نگاه شما به یادگیری به نسبت سالهای کودکی، عجب باخت بزرگی)
حالا گر لیسانس ندارید و کمی بیشتر یا کمتر مدرک انبار کرده‌اید، اوضاع چندان فرقی ندارد. در حالت خوش‌بینانه به نظرتان یادگیری ربط زیادی به لذت بردن ندارد. در حالت غیرخوش‌بینانه هم یادگیری برای شما یعنی رنج.
حرف من در این نوشته این است که یادگیری میتواند (و باید) لذت‌بخش باشد. اگر برای شما لذت‌بخش نیست، روش یادگیری شما ایراد دارد. با هم اصلاحش میکنیم.
اگر بتوانم این موضوع را به شما ثابت کنم و روشی به شما معرفی کنم که از یادگیری لذت ببرید، باقی مسیر را خودتان خواهید رفت.
چه کسی از انجام یک فعالیت لذت‌بخش بدش می‌آید؟
آن‌وقت شمایید و لذت یادگیری.
شمایید و دائم‌الیادگیری بودن.
و البته شمایید و دستاوردهای فوق‌العادۀ این یادگیری‌ها.
جالب شد نه؟
بریم ببینیم چطور میشود از یادگیری لذت برد.
یادگیری لذت‌بخش است
دلیل اصلی لذت در یادگیری، دستاوردی است که آن یادگیری برای ما دارد.
این دستاوردها میتواند چیزهای مختلفی باشد:
- افزایش بهره‌وری در کارهایمان
- شغل بهتر (و درآمد و رضایت شغلی بیشتر)
- رابطۀ بهتر با دیگران
- یا ذهن آرامتر و رابطۀ بهتر با خودمان
- …
برای ادامه دادن این بحث و نگاه به لذت در فرایند یادگیری، لازم است از یک مرحله مهم در یادگیری حرف بزنم، جایی که من اسمش را میگذارم ایستگاه اول در مسیر یادگیری.
این ایستگاه اول کجاست؟
خواهم گفت، اما اول سری به کوه بزنیم.
نمیدانم اهل کوه رفتن هستید یا نه. اگر باشید این داستان برایتان خیلی آشناست:
صبح جمعه‌ای که با رفقایتان قرار گذاشتید تا بروید کوه، ساعت ۵ و ۳۰ دقیقه صبح آلارم موبایلتان زنگ میزند، خاموشش میکنید و به خودتان لعنت میفرستید بابت این جوگیریِ قرار کوه گذاشتن و خراب کردن خوابِ صبح جمعه. دوباره به خواب میروید، اما ساعت ۵ و ۴۰ دقیقه آلارم بعدی صدایش بلند میشود.
چاره‌ای نیست، بدوبیراه‌گویان، از جایتان بلند میشوید.
در مسیر رفتن به محلِ قرار با رفقا هم در حال نق زدن هستید، این چه کاری بود که صبح جمعه با خودم کردم؟
کوه؟ آن هم صبح جمعه؟
رسیدید به رفقا و کمی بعدتر در حال بالا رفتن از کوهید.
نیم ساعتی از کوهپیمایی گذشته.
هوای خنک و خوب کوه را استشمام میکنید. منظره زیر پایتان را تماشا میکنید و لذت می‌برید: عجب کار خوبی کردم آمدم کوه!
اینجا ایستگاه اول است، آن نق‌زدن‌های توی تخت‌خواب و در مسیر، جایش را به حال خوشِ داشتنِ دستاورد داده. دستاوردِ دیدن مناظر زیبا و تنفس در هوای خوب (و باقی دلایل شما برای شاد بودن در آن ارتفاع ;)